“Als je niet in het diepe durft te springen, gebeurt er niets”
Roelof Lanting is al vanaf het begin betrokken bij de Groninger coöperatieve vereniging Duurzaam Menterwolde. De coöperatie stond aan de wieg van een lokaal postcoderoosproject, SunBrouck. Medio 2019 zal Duurzaam Menterwolde bovendien een lintje kunnen doorknippen bij een eigen opwekproject. “We wilden met concrete projecten de energietransitie op gang brengen, want die lag op dat moment stil.”
Actieve groep
“Duurzaam Menterwolde is officieel in het najaar van 2013 opgericht, maar we bestonden eigenlijk al anderhalf jaar. Het is begonnen met een actieve groep mensen vanuit een afdeling van GroenLinks. We zagen dat er in Pekela 100 mensen voor de deur stonden bij een avond over energieopwekking. Dat wilden we ook. Onze eigen avond resulteerde in een samenwerkingsproject waarbij 70 huishoudens in Muntendam, Zuidbroek, Noordbroek en Meeden met korting panelen op hun dak kregen.”
In breder verband
“De Groninger Energie Koepel adviseerde ons toen om een energiecoöperatie op te richten en dat hebben we gedaan. We wilden ook graag in een breder verband met anderen verder. Als lid van GrEK mag je meepraten en heb je invloed op een groter geheel. Bovendien kunnen we nu gemakkelijker vertellen dat we niet de enige zijn die dit doen, maar dat hetzelfde gebeurt in andere plaatsen. Wie vervolgens lid wordt en ook energie afneemt bij Energie VanOns, investeert direct in meer. Wat we verdienen loopt namelijk bij ons mee in ons eigen financiële aandeel dat we in opwekprojecten stoppen.”
SunBrouck
“Een heel concreet resultaat is postcoderoosproject SunBrouck. Dit project bestaat nu uit 800 zonnepanelen, maar kan nog opschalen via 1.200 naar 1.800 panelen. Dat is de grens qua omgevingsvergunning. Duurzaam Menterwolde is de initiatiefnemer, maar toen we wisten dat het door zou gaan, hebben we een aparte coöperatie opgericht waarbij de 60 deelnemers aan SunBrouck de enige leden zijn. Dit was in oktober 2017. In 2018 heeft het project tot eind november 118.000 kWh aan elektriciteit opgewekt, genoeg voor de jaarlijkse elektriciteitsbehoefte van 40 gemiddelde huishoudens. Daar zijn we allemaal heel trots op, met name de 60 deelnemers.”
Duurzaam Menterwolde
“Er is een nauwe relatie tussen SunBrouck en Duurzaam Menterwolde. In de statuten van SunBrouck staat bijvoorbeeld dat Duurzaam Menterwolde een bestuurslid levert. Maar Duurzaam Menterwolde gaat nu weer nieuwe dingen doen, namelijk een zonnepark aanleggen met behulp van SDE-subsidie. De 1.568 zonnepanelen komen naast die van SunBrouck te liggen; het is hetzelfde terrein. Het park moet uiterlijk juni 2019 draaien, dus we zijn er druk mee in de weer. Maar de energietransitie gaat niet snel genoeg, dus een beetje tijdsdruk is een goede zaak.”
Onbenutte niet-agrarische grond
“Deze projecten zijn positieve signalen over waar het met de wereld naartoe gaat. Veel mensen weten wat SunBrouck is en waar het ligt. En dat terwijl je het niet kunt zien, want het ligt achter een kanaal, een spoorlijn, een groenrecyclingbedrijf en een brandweeroefencentrum. Het was een braakliggend, oud industrieterrein. Er zijn zo veel van dit soort gronden. Zonneparken hoeven helemaal niet van agrarisch areaal af te gaan. Dat is echt laaiende onzin.”
In het diepe springen
“Deze projecten hebben de afgelopen vier jaar onze aandacht volledig opgeslokt. Onze actieve kern bestaat uit een handvol mensen die hier allemaal vrijwillig een dag of meer in de week in hebben zitten. Dan heb je geen tijd voor andere projecten. De hele omgeving was er ook nog helemaal niet op berekend dat duurzame energie een opmars ging maken. Maar we durfden het aan om in het diepe te springen en dingen te doen. We zagen ook dat anderen hetzelfde deden. Dat je samen op weg bent en anderen dezelfde weg gaan: dat klimaat is ook bepalend voor wat je kunt en doet en wilt.”
Politiek
“Heel bepalend was dat provincie Groningen ons een zogenaamde postcoderoospremie toekende. Die steun in de rug is cruciaal geweest. Het mocht toen echt niet meer mislukken. Helaas houden overheden de ontwikkelingen vaak juist tegen, deels door bewuste besluiten, deels door onervarenheid. Zo is het tijdspad van de opschaling van SunBrouck onzeker gemaakt door de Rijksoverheid. Door de huidige discussie over de hoogte van de energiebelasting, is het nu voor potentiële deelnemers onduidelijk wat een investering oplevert. Dit stagneert de energietransitie: kansen worden gemist door toedoen van de overheid. Gelukkig is er ook positief nieuws. Gemeente Midden-Groningen stapt binnenkort in. Toch geldt ook hier: het eerste contact is al anderhalf jaar geleden gelegd. We zijn er heel blij mee, maar het is jammer dat het niet eerder is gebeurd.”
Duurzaam extra asfalt?
“Al onze aandacht gaat nu uit naar de opwekprojecten. Daarna moeten we kijken wat we dan gaan ondernemen. We zijn bijvoorbeeld uitgenodigd door de Groninger Energie Koepel om mee te denken over de duurzame aanleg van de verdubbeling van de N33 hier. Ook andere energiecoöperaties op die lijn zijn gevraagd. Wat het precies gaat inhouden, weten we nog niet. Maar er blijven bij zo’n aanleg bijvoorbeeld snippers grond over. Wellicht kunnen we daar iets mee doen. Het heeft wel twee kanten, er komen immers wel veel extra auto’s CO2 uitstoten daar. Maar als je niet in het diepe durft te springen, gebeurt er niets. En dat is wat we geleerd hebben te doen.”
Veel gelachen
“Als we het over zouden kunnen doen, hadden we er eerder voor gezorgd dat we professioneel werden qua PR, bijvoorbeeld op het gebied van klantenwerving. Dan bedoel ik zowel de middelen als de manier waarop we het verhaal vertellen, de woorden die we kiezen. Daarin zijn we te lang zoekende geweest en dat heeft ons vertraging opgeleverd. We hebben wel ontzettend veel gelachen onderweg. Als je met tegenslag te kampen hebt, heb je humor nodig. En gelukkig bleken we dat te hebben. Dat heeft goed geholpen. We bleken altijd slimmer dan de beren op onze weg.”
