Grote opwekprojecten? Zo gaan wij voor minimaal 50% lokaal eigendom!
Komt er een enorm zonnepark bij je om de hoek? Dan zou het normaal moeten zijn dat je daar als omwonende ook profijt van hebt. Bijvoorbeeld doordat omwonenden zelf eigenaar zijn van het opwekproject. Een stap in de goede richting staat als streefdoel in het Klimaatakkoord: 50% lokaal eigendom in grootschalige energieprojecten. Maar ja, dat moet je dat wel voor mekaar krijgen. Bij Energie VanOns krijgt projectbegeleider Wouter van der Galiën de ruimte om zich actief in te zetten voor lokaal eigendom. Wouter: “Als lokale gemeenschappen de lasten dragen, moeten zij ook mee kunnen profiteren.”
Grootschalige energieprojecten in de achtertuin
Wouter vertelt: “Overal schieten grootschalige zonneparken uit de grond. Grote projectontwikkelaars zijn druk bezig om op veel plekken duurzame energie op te wekken. Op zich niks mis mee, maar vaak komen de parken bij lokale gemeenschappen of dorpen in de achtertuin: bewoners hebben wel de lasten, maar niet de lusten. Dit kan en moet anders. Vooral op het platteland zal veel van mensen gevraagd worden op het gebied van de energietransitie. Op het platteland is immers de meeste ruimte voor grootschalige zonneparken en windmolens. Het is daarom van groot belang dat de lokale omgeving hiervan meeprofiteert. Hier kunnen energiecoöperaties een grote rol in spelen. Ik help energiecoöperaties om een voet tussen de deur te krijgen.”
Hoe het eerder misging
Er is nog flink gelobbyd om het streefdoel van 50% lokaal eigendom uit het uiteindelijke Klimaatakkoord te schrappen. Gelukkig hebben onder andere de vertegenwoordiger van de coöperatieve beweging Energie Samen en de Natuur en Milieufederaties daar een stokje voor gestoken. We zagen het bij diverse projecten eerder misgaan. Soms kregen de omwonenden een bankje in het park of een aanbod van wat zonnepanelen voor de omgeving. In verband met de energietransitie is het goed dat er duurzame opwek wordt gerealiseerd voor veel huishoudens. Maar bij de bouw en exploitatie blijken diverse, deels buitenlandse, ontwikkelaars betrokken te zijn. Op deze manier verdwijnen er zeker miljoenen uit de regio zonder dat omwonenden profiteren. Dat moet en kan anders!
Streefdoel, geen glasharde garantie
De afspraken in het Klimaatakkoord maken zo’n misser een stuk moeilijker, maar garanties zijn er niet. Zo is 50% lokaal eigendom ‘een algemeen streven voor 2030’. En bovendien: ‘er is lokaal ruimte om hier vanwege lokale project-gerelateerde redenen van af te wijken.’ Werk aan de winkel dus, en dat is waar Wouter energiecoöperaties bij helpt.
In gesprek met de gemeente
Wouter: “Het begint bij het informeren bij of in gesprek gaan met de gemeente. De gemeente bepaalt of een park wel of niet gerealiseerd mag worden. Gelukkig zijn er al veel gemeentes die 50% lokaal eigendom hebben opgenomen in hun zogenoemde (zonne-)energievisie. Mocht dit (nog) niet het geval zijn, dan kun je als energiecoöperatie aan de bel trekken. Als een energiecoöperatie behoefte heeft aan een rechterhand bij zo’n gesprek, ga ik met ze mee.”
Meerdere vliegen in één klap
“Natuurlijk komt er wel verantwoordelijkheid kijken bij het ontwikkelen van een energieproject,” gaat Wouter verder. “Om mede-eigenaar van een zonnepark te worden, moet er flink geïnvesteerd worden. Gelukkig zijn er regionale fondsen die hiervoor geld beschikbaar willen stellen. Ook moet er een BV worden opgericht om het zonnepark te gaan exploiteren. Ook hierbij kan ik energiecoöperaties op weg helpen. Het klinkt allemaal heel mooi vanuit de overheid, en dat is het in de basis ook, maar we moeten het lokale eigenaarschap wel samen waar gaan maken. Als dat lukt, sla je meerdere vliegen in één klap: supergroene energie, lokale samenwerking en geld dat in de regio blijft.”
